กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในทุ่งหญ้าอันกว้างใหญ่ มีฝูงควายป่าอาศัยอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข ในฝูงนั้นมีควายหนุ่มตัวหนึ่งที่กำลังอยู่ในวัยคึกคะนอง มันภาคภูมิใจในพละกำลังและเขาอันแข็งแกร่งของตนเองเป็นอย่างยิ่ง และมักจะแสดงความห้าวหาญโดยไม่เกรงกลัวสิ่งใด
เนื้อเรื่อง
วันหนึ่ง ขณะที่ฝูงควายกำลังเล็มหญ้าอยู่นั้น ก็ได้มีสิงโตเจ้าป่าตัวหนึ่งเดินผ่านมา เมื่อเหล่าควายแก่ที่มีประสบการณ์เห็นดังนั้น ก็ต่างพากันส่งสัญญาณเตือนภัยและค่อยๆ พากันล่าถอยไปยังที่ปลอดภัย
แต่ควายหนุ่มกลับไม่รู้สึกหวาดกลัวเลยแม้แต่น้อย มันยืนหยัดอย่างท้าทายและพูดกับควายชราตัวหนึ่งว่า “ท่านจะกลัวอะไรกัน? ข้ามีทั้งพละกำลังและเขาก็แหลมคม ข้าไม่กลัวเจ้าป่าอะไรนั่นหรอก!”
ควายชราจึงได้เอ่ยปากเตือนด้วยความหวังดีว่า “เจ้าหนุ่มเอ๋ย อย่าได้ประมาทไปเลย เรี่ยวแรงของเจ้าเพียงอย่างเดียวอาจจะไม่เพียงพอที่จะต่อกรกับเจ้าป่าผู้มากประสบการณ์ได้หรอก การหลีกเลี่ยงภยันตรายคือหนทางของผู้มีปัญญา”
แต่ควายหนุ่มกลับหัวเราะเยาะในความขี้ขลาดของควายชราและยังคงยืนท้าทายสิงโตอยู่เช่นเดิม
สิงโตเมื่อเห็นว่าควายหนุ่มแยกตัวออกมาจากฝูงและไม่มีทีท่าว่าจะหลบหนี มันจึงได้ค่อยๆ ย่องเข้าไปในพงหญ้าแล้วใช้จังหวะที่ควายหนุ่มเผลอ กระโจนเข้าใส่จากทางด้านหลังและสังหารควายหนุ่มผู้คึกคะนองตัวนั้นลงได้อย่างง่ายดาย
คติสอนใจ
นิทานอีสป เรื่อง ควายหนุ่มกับควายแก่ นี้สอนให้รู้ว่า “ความคึกคะนองและความประมาทที่เกิดจากความเยาว์วัย อาจนำมาซึ่งภยันตรายถึงชีวิตได้ ควรรับฟังคำตักเตือนของผู้มีประสบการณ์ เพราะประสบการณ์คือบทเรียนที่ล้ำค่าที่สุด”
พุทธภาษิต
“น ชชฺเช ชชฺชมานสฺส” (นะ ชัชเช ชัชชะมานัสสะ) คำแปล: ไม่ควรโกรธตอบผู้ที่กำลังโกรธ (ในที่นี้หมายถึง ไม่ควรตอบโต้ความท้าทายด้วยความคึกคะนอง)
