กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีชายผู้ตระหนี่ถี่เหนียวคนหนึ่ง เขาใช้เวลาเกือบทั้งชีวิตไปกับการทำงานหนักและเก็บสะสมเงินทอง แต่เขาก็ไม่เคยนำเงินนั้นมาใช้จ่ายเพื่อความสุขของตนเองเลยแม้แต่น้อย ในที่สุด เขาก็ได้ตัดสินใจขายทรัพย์สินทุกอย่างที่เขามี แล้วนำเงินทั้งหมดไปแลกเป็นทองคำแท่งขนาดใหญ่เพียงแท่งเดียว
เนื้อเรื่อง
ชายขี้เหนียวได้นำทองคำแท่งนั้นไปแอบฝังไว้ในหลุมดินที่สวนหลังบ้านของตนเอง และนับตั้งแต่นั้นมา ความสุขเพียงอย่างเดียวในชีวิตของเขาก็คือการได้แอบย่องออกไปที่สวนในทุกๆ คืนเพื่อขุดทองคำแท่งนั้นขึ้นมานั่งชื่นชมและลูบคลำ จากนั้นก็จะนำมันกลับไปฝังไว้ที่เดิม
กิจวัตรประจำวันที่แปลกประหลาดของเขาได้ไปอยู่ในสายตาของเพื่อนบ้านคนหนึ่งเข้าโดยบังเอิญ เพื่อนบ้านเฝ้าสังเกตพฤติกรรมนี้อยู่หลายวันจนเกิดความสงสัย และในที่สุดก็ได้แอบย่องตามชายขี้เหนียวไปในคืนหนึ่ง จึงได้ล่วงรู้ความลับเรื่องขุมทรัพย์ทองคำ
ในคืนต่อมา ขณะที่ชายขี้เหนียวกำลังนอนหลับอยู่นั้นเอง เพื่อนบ้านก็ได้แอบเข้าไปในสวนแล้วขุดเอาทองคำแท่งนั้นไปเป็นของตนเอง
วันรุ่งขึ้น เมื่อชายขี้เหนียวออกไปทำกิจวัตรประจำวันของเขาเหมือนเช่นเคย เขาก็ต้องพบกับหลุมที่ว่างเปล่า เขารู้สึกตกใจและเสียใจอย่างสุดซึ้ง เขาได้แต่ทึ้งผมและร้องไห้คร่ำครวญราวกับจะขาดใจ
เพื่อนบ้านอีกคนหนึ่งเมื่อได้ยินเสียงร้องไห้จึงได้เดินเข้ามาถามไถ่ เมื่อได้ทราบเรื่องราวทั้งหมดแล้วจึงได้พูดกับชายขี้เหนียวว่า
“ท่านจะเสียใจไปทำไมกัน?” เพื่อนบ้านกล่าว “ในเมื่อตอนที่ท่านมีทองคำอยู่ ท่านก็ไม่เคยนำมันออกมาใช้ประโยชน์อะไรเลยแม้แต่น้อย เอาอย่างนี้ดีหรือไม่ ท่านก็ลองไปหาก้อนหินก้อนใหญ่ๆ มาใส่ไว้ในหลุมแทน แล้วก็จินตนาการว่ามันคือทองคำของท่านเหมือนเดิม มันก็คงจะมีค่าไม่แตกต่างกันสำหรับท่านหรอก”
คติสอนใจ
นิทานอีสป เรื่อง คนกับเงิน นี้สอนให้รู้ว่า “ทรัพย์สมบัติจะมีคุณค่าก็ต่อเมื่อถูกนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ การครอบครองทรัพย์สินไว้โดยไม่ใช้สอยนั้นไม่ต่างอะไรกับการไม่มีมันเลยแม้แต่น้อย”
พุทธภาษิต
“โภคา สนฺนิจยํ ยนฺติ” (โภคา สันนิจะยัง ยันติ) คำแปล: โภคทรัพย์ที่เก็บสะสมไว้ (โดยไม่ใช้สอย) ย่อมถึงซึ่งความพินาศ
