กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง มีพราหมณ์และภรรยาคู่หนึ่งอาศัยอยู่ร่วมกัน ทั้งสองไม่มีบุตร จึงได้เลี้ยงพังพอนตัวหนึ่งไว้เสมือนลูกแท้ๆ ของตนเอง พังพอนตัวนั้นก็รักและซื่อสัตย์ต่อเจ้าของของมันเป็นอย่างยิ่ง แต่แล้วโชคชะตาก็ได้นำพาโศกนาฏกรรมมาสู่ครอบครัวนี้
เนื้อเรื่อง
อยู่มาวันหนึ่ง ภรรยาของพราหมณ์ได้ให้กำเนิดบุตรชายที่น่ารักน่าชัง สร้างความปิติยินดีให้แก่ครอบครัวเป็นอย่างยิ่ง
วันหนึ่งขณะที่พราหมณ์ออกไปทำธุระนอกบ้าน ภรรยาได้กล่อมลูกจนหลับแล้วจึงออกไปตักน้ำที่บ่อน้ำนอกบ้าน โดยได้ทิ้งให้ลูกน้อยนอนหลับอยู่ในเปลตามลำพัง โดยมีพังพอนผู้ซื่อสัตย์นอนเฝ้าอยู่ไม่ห่าง
ในขณะนั้นเอง ได้มีงูเห่าตัวใหญ่ตัวหนึ่งเลื้อยเข้ามาในบ้านและพยายามที่จะเข้าไปฉกกัดทารกที่กำลังนอนหลับอยู่ในเปล พังพอนเมื่อเห็นว่าเจ้านายตัวน้อยของตนกำลังตกอยู่ในอันตราย มันก็ไม่รอช้าและรีบกระโจนเข้าต่อสู้กับงูเห่าอย่างสุดความสามารถ
ทั้งสองต่อสู้กันอย่างดุเดือดจนในที่สุดพังพอนก็สามารถกัดงูเห่าจนตายได้สำเร็จ แต่ตัวของมันเองก็เปรอะเปื้อนไปด้วยเลือดของงูเห่าจนดูน่ากลัว
เมื่อภรรยาของพราหมณ์กลับมาถึงบ้านและได้เห็นพังพอนซึ่งมีเลือดท่วมตัววิ่งออกมาต้อนรับ ด้วยความเข้าใจผิดและความตื่นตระหนก เธอจึงคิดไปว่าพังพอนได้ทำร้ายลูกน้อยของเธอเสียแล้ว เธอไม่ได้คิดไตร่ตรองให้ดีและไม่ได้เข้าไปดูให้เห็นกับตาเสียก่อน ด้วยความโกรธแค้นและเสียใจอย่างรุนแรง เธอจึงได้ทุ่มหม้อน้ำที่ตักมาอย่างเต็มแรงลงไปบนหัวของพังพอนจนมันสิ้นใจตายคาที่
แต่เมื่อเธอวิ่งเข้าไปดูในห้องและได้พบว่าลูกน้อยของเธอยังคงนอนหลับอยู่อย่างปลอดภัย พร้อมกับซากของงูเห่าที่ตายอยู่ข้างๆ เปล เธอก็ได้ตระหนักถึงความจริงอันน่าสลดใจว่าตนเองได้ฆ่าสัตว์เลี้ยงผู้ซื่อสัตย์ที่ได้ช่วยชีวิตลูกของเธอไว้ด้วยความเข้าใจผิดของตนเอง
คติสอนใจ
นิทานอีสป เรื่อง พังพอนกับชาวบ้าน นี้สอนให้รู้ว่า “การกระทำสิ่งใดๆ ลงไปในขณะที่โกรธหรือตื่นตระหนกโดยปราศจากการไตร่ตรองให้รอบคอบถี่ถ้วนเสียก่อน ย่อมนำมาซึ่งความผิดพลาดอันน่าเศร้าโศกเสียใจและไม่อาจแก้ไขได้ในภายหลัง”
พุทธภาษิต
“นิสมฺม กรณํ เสยฺโย” (นิสัมมะ กะระณัง เสยโย) คำแปล: คิดให้รอบคอบก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า
