ในป่าอันกว้างใหญ่ มีสุนัขจิ้งจอกเจ้าเล่ห์ตัวหนึ่งที่ชอบใช้สติปัญญาของตนเองเพื่อเอาเปรียบผู้อื่นอยู่เสมอ วันหนึ่งขณะที่มันกำลังวิ่งเล่นอย่างซุกซนอยู่นั้น มันเกิดพลาดท่าพลัดตกลงไปในบ่อน้ำลึกแห่งหนึ่ง บ่อน้ำนั้นลึกและชันมากจนมันไม่สามารถปีนกลับขึ้นมาเองได้
เนื้อเรื่อง
สุนัขจิ้งจอกพยายามตะเกียกตะกายปีนขึ้นจากบ่ออยู่หลายครั้งแต่ก็ไม่สำเร็จ มันเริ่มรู้สึกสิ้นหวังและคิดว่าคงจะต้องจบชีวิตลงในบ่อน้ำแห่งนี้เป็นแน่ ในขณะที่มันกำลังจะยอมแพ้ต่อโชคชะตานั้นเอง ก็ได้มีแพะตัวหนึ่งเดินผ่านมาที่ปากบ่อพอดี
เมื่อสุนัขจิ้งจอกเห็นแพะ มันก็เกิดความคิดเจ้าเล่ห์ขึ้นมาในทันที มันแสร้งทำเป็นว่ายน้ำเล่นอย่างสบายใจแล้วตะโกนเรียกแพะขึ้นไปว่า “สวัสดีเพื่อนแพะ! อากาศร้อนๆแบบนี้ มาลงมาดื่มน้ำเย็นๆ ชื่นใจในบ่อนี้กับข้าสิ น้ำในบ่อนี้ทั้งหอมหวานและเย็นสดชื่นที่สุดเลยนะ”
แพะผู้ซื่อ (แต่ไม่ฉลาด) เมื่อได้ยินดังนั้นก็รู้สึกกระหายน้ำขึ้นมาทันที มันมองลงไปในบ่อและเห็นสุนัขจิ้งจอกกำลังเล่นน้ำอย่างมีความสุข โดยไม่ได้คิดไตร่ตรองให้ดี มันจึงรีบกระโดดลงไปในบ่อทันที
ทันทีที่แพะกระโดดลงไปถึงพื้นบ่อ สุนัขจิ้งจอกเจ้าเล่ห์ก็ไม่รอช้า มันรีบใช้จังหวะนั้นกระโดดเหยียบหลังและเขาของแพะเป็นฐาน แล้วส่งตัวเองพุ่งขึ้นไปจากบ่อได้สำเร็จ เมื่อขึ้นมาอยู่บนปากบ่อได้อย่างปลอดภัยแล้ว มันก็หันไปหัวเราะเยาะแพะที่ติดอยู่ในบ่อแทน
แพะเมื่อรู้ตัวว่าถูกหลอกก็ร้องตะโกนขึ้นมาว่า “เจ้าจิ้งจอกขี้โกง! เจ้าหลอกใช้ข้า! แล้วข้าจะขึ้นไปจากบ่อนี้ได้อย่างไร?”
สุนัขจิ้งจอกหัวเราะเสียงดังแล้วตอบกลับไปว่า “นั่นมันปัญหาของเจ้าแล้วเพื่อนเอ๋ย ก่อนที่จะกระโดดลงมา เจ้าควรจะคิดให้ดีก่อนว่าจะกลับขึ้นไปได้อย่างไร” พูดจบมันก็เดินจากไปอย่างสบายใจ ทิ้งให้แพะผู้โง่เขลาต้องติดอยู่ในบ่อน้ำลึกแต่เพียงลำพัง
คติสอนใจ
นิทานอีสป เรื่อง หมาจิ้งจอกตกบ่อ นี้สอนให้รู้ว่า “ก่อนที่จะตัดสินใจทำสิ่งใด ควรคิดพิจารณาให้รอบคอบถึงผลที่จะตามมาเสมอ มิฉะนั้นอาจตกเป็นเหยื่อของคนเจ้าเล่ห์ได้โดยง่าย”
พุทธภาษิต
“นิสมฺม กรณํ เสยฺโย” (นิสัมมะ กะระณัง เสยโย) คำแปล: คิดให้รอบคอบก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า
